– Gminy wiejskie w Polsce to najbardziej zróżnicowane finansowo jednostki: najbogatsze i najbiedniejsze. Najgorzej wygląda to w gminach, które mają najniższą wydolność podatkową. Potrzebujemy wsparcia, szczególnie w obszarze dróg i gospodarki wodno-ściekowej – mówił Jacek Brygman, Wójt Gminy Cekcyn, Wiceprzewodniczący Zarządu ZGWRP w debacie : Skutki reformy dochodów w samorządowych budżetach na rok 2025. Poruszono także temat mieszkalnictwa w tym kontekście.

– Jestem zwolennikiem wszystkich instrumentów dotyczących polityki mieszkaniowej, od kredytów aż po regulację najmu krótkoterminowego. – powiedział Jacek Karnowski, Sekretarz Stanu, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.

Paneliści oceniali także sytuację polskich samorządów po wprowadzeniu Polskiego Ładu.

– Jaki został krajobraz po Polskim Ładzie? Sytuacja, w jakiej jest samorząd, jest bardzo trudna. Polski Ład 1 i 2, wszystkie zmiany podatkowe od 2019 roku bardzo uderzyły w nasze finanse. Szacunkowo około 30-40 mld zł. Te środki liczyliśmy, że będą zrekompensowane, z nowej ustawy o JST, ale to nie do końca się udało. Nasze budżety na przestrzeni ostatnich lat były nadwyrężone. Rok 2023 to był pierwszy krok do katastrofy. Większość samorządów miała już deficyt operacyjny. W ostatnim czasie możliwość zmieszczenia się we wskaźnikach, regułach fiskalnych była możliwa tylko dlatego, że wskaźniki były luzowane i są luzowane do 2025 roku. – stwierdził Krzysztof Mączkowski, Skarbnik Miasta Łodzi, Przewodniczący Komisji Skarbników Unii Metropolii Polskich . Dodał także, że gdyby tych reguł nie było, to na bazie budżetu 2023 aż 1350 samorządów nie spełniałoby przynajmniej jednej z nich. – Nie mieliby możliwości utworzenia budżetu i zrobienia prognoz wieloletnich. Mam nadzieję, że zmiany — a właściwie pakiet ratunkowy zadziała, ale ja jako skarbnik patrzę na szklankę, która jest do połowy pusta, a nie pełna. Mając na uwadze ostateczne zapisy ustawy, jestem trochę sceptyczny, bo dla mnie kluczowa jest odbudowa nadwyżki operacyjnej. To jest podstawowy element, który musimy zrealizować, aby móc wykorzystać środki z KPO. – konkludował.

Ważnym tematem drugiego dnia Kongresu Local Trends była cyfryzacja samorządów. W dokumentach strategicznych Unii Europejskiej dotyczących Dekady Cyfrowej 2030 uwzględniono rolę samorządów lokalnych i regionalnych jako kluczowych partnerów w realizacji polityki cyfryzacji. Chociaż główna odpowiedzialność za wdrażanie strategii cyfrowej leży na poziomie krajowym, samorządy odgrywają istotną rolę w kontekście regionalnego wdrażania projektów, zapewniania lokalnej infrastruktury cyfrowej oraz dostarczania cyfrowych usług publicznych.

O tym rozmawiano w trakcie debaty pt.: “Cyfrowy samorząd – odpowiedź na wyzwania Cyfrowej Dekady 2030”.

– Powinniśmy być dumni z tego, że samorząd jest driverem tych zmian i pokazuje że można. Nawet aplikacja m-obywatel, w której teraz uruchomione zostały płatności kartami jest czymś o co pytają nas koledzy z innych krajów. Jak to możliwe, że w tak szybkim tempie udaje nam się rozwijać tę aplikację i wprowadzać kolejne usługi. Tam miasta, które dołączyły do programu m-obywatel mogą już pobierać opłaty przez aplikację i jest to łatwiejsze niż konieczność udania się do urzędu – powiedziała Karolina Wawrzyniak, Government Engagement Manager, Mastercard Europe.

Jak przekonywała ekspertka miasta mocno wspierają rozwój przedsiębiorców i na tle europejskim Polska jest w czołówce jeśli chodzi o akceptację płatności elektronicznych. – Samorząd jest takim miejscem, gdzie ta wiedza może być rozpowszechniana – dodała.

Tatjana Peček, Business Development Manager, BEE Deutsche Telekom przypomniała, że cyfryzację płatności realizujemy  w Polsce od ponad 20 lat i społeczeństwo jest na to otwarte. – Dzisiaj sektor bankowy Polski jest jednym z najnowocześniejszych w Europie. To samorządy wytyczają pewne trendy. I jeżeli mieszkaniec rozumie, że to jest przyszłość i w tym kierunku dążymy, to jak płaci bezgotówkowo w sklepie to chce też w urzędzie. Chce mieć te procesy bezobsługowe. Myślę, że jest to taki wymiar cyfryzacji przyszłości. – dowodziła.

Eksperci podnosili, że brakuje na ten moment strategii cyfryzacji państwa. Jednak jej projekt pojawi się jeszcze w październiku i będzie poddany konsultacjom społecznym. – To będzie pierwszy dokument, który wyznaczy nam drogę na kolejne 5 lat. I tam powinna znaleźć się też ścieżka, która dotyczy samorządów – powiedziała Tatjana Peček, Business Development Manager, BEE Deutsche Telekom.

*************

W programie IV edycji Local Trends – Europejskiego Forum Samorządowego znalazło się aż 8 sesji plenarnych oraz blisko 40 sesji równoległych. Dodatkowo, w ramach programu Europejskiego Forum Samorządowego odbyły się: Forum Rozwoju Miast, Forum Młodzieżowych Rad Miast oraz Forum Polityki Senioralnej.